11.12.2013 ж. сағат 15:00 Ұлттық академиялық кітапханасында ҚР Тәуелсіздік күніне орай «Қазақстан» кітабының таныстырылымы болады

Бұл кітап – қазақтың тұңғыш мерзімді басылымдарының бірі, 1911-1913 жылдары жарық көрген «Қазақстан» газеті туралы.

1913 жылы патша үкіметінің қысымымен жабылған қазақ газеті Совет өкіметі жылдары екінші мәрте репрессияға ұшырады. Газет тігіндісі Санкт Петербург пен Мәскеу қалаларында ғана сақталды. Газетті шығарушы Ғұмар Қараш 1921 жылы қастандықпен өлтірілсе, редакторы Елеусін Бұйрин қудаланып, 1932 жылы Тәжікстанда аштықтан қаза тапты. Ал өз заманында прогрессивтік идеялардың жаршысы болған «Қазақстан» газеті туралы айтуға, жазуға рұқсат болмады. 1947 жылы арнайы қаулы шығып, ақын-ағартушы Ғұмар Қараштың шығармаларын оқуға, насихаттауға тиым салынды.

«Қазақстан» газеті – 1911 жылғы 10 наурыздан 1913 жылғы қарашаға дейін жарық көрген алғашқы қазақ басылымдарының бірі.

«Қазақстан» газеті – тарихта «Қазақстан» атауын тұңғыш қолданып, айналысқа енгізуімен де ерекше есте қалады. Бұған дейін барлық ресми құжатта қазақ атауы «киргиз», «киргиз-кайсаки» деп бұрмаланып келсе, газет шығарушылары «Қазақ» атын ұлттың ғана емес, мемлекеттің атауы етіп көтере білді. Арада дәл 80 жыл уақыт өткенде – 1991 жылдың 16 желтоқсанында «Қазақстан Республикасы» аталатын тәуелсіз мемлекет пайда болды.

«Қазақстан» газетінің ресми редакторы – Елеусін Бұйрин. Ал газетті ұйымдастыруға, шығаруға Шәңгерей Бөкеев, Ғұмар Қараш, Бақытжан Қаратаев, Ғабдолғазиз Мұсағалиев, Сәлімгерей Нұралыханов, Мұстафа Көкебаев, Батырхайыр Ниязов, Бақтыгерей Құлманов, Мағжан Жұмабаев, Ахмет Мәметов, Ғұбайдолла Бердиев т.б. көп үлес қосқан. Жетісудан Сейітбаттал қажы Маманов, Құдайберген Тұрысбеков, Ишанғұл қажы Маманов, Ғайдмахмұт Тұрысбековтер қаржылай көмектескен. Бакуден әзірбайжан меценаты Зейнелғабиден Тағиев 1000 сом жәрдем берген.

«Қазақстан» газетінде мақалалар негізінен қазақ тілінде болған, қосымша орыс, татар тілдерінде мақалалар жарияланған.

«Қазақстан» газеті сол кезеңдегі өте прогрессивті идеяларды көтерген, халыққа өнер-білім жолын ұсынған, отырықшылыққа шақырған, нақты кәсіби кеңес берген озық ойлы басылым болды. Газет мақалаларында көтерілген мәселелердің арада бір ғасыр өткенде де өте өзекті екендігі анық көрінеді.

2012 жылы тұңғыш рет «Қазақстан» газетінің орыс мұрағаттарындағы барлық саны Қазақстанға әкелінді. Араб әрпіндегі мақалалар кириллицаға түгел аударылып, түпнұсқамен бірге кітап болып жарық көрді. Бұл жинақта «Қазақстан» газеті және оны шығарушылар туралы деректер топтастырылған.

Өтетін орны: Астана қ., Достық көшесі 11

Қосымша мәлімет: 87778619598

11 декабря 2013 г. в 15:00 в здании Национальной академической библиотеки состоится презентация книги «Қазақстан», приуроченная ко Дню Независимости Республики Казахстан

Эта книга  об одном из первых казахских печатных издании – газете «Казахстан», которая публиковалась в 1911-1913 гг.

Казахская газета, которая закрылась под давлением царского правительства в 1913 году, во второй раз была репрессирована в годы Советского правительства. Подшивки газет сохранились лишь в городах Москве и Санкт-Петербурге. Организатор и издатель газеты Гумар Караш был беспощадно убит в 1921 году, а редактор Елеусин Буйрин долгие годы был в изгнании и умер в 1932 году от голода. В те времена было запрещено говорить, тем более писать о газете «Казахстан», ставшей вестником прогрессивных идеи.

В 1947 году было издано специальное постановление, по которому строго запрещалось читать и пропагандировать произведения поэта-просветителя Гумара Караша.

Газета «Казахстан» - одно из казахских издании, которое публиковалось с 10 марта 1911 года по ноябрь 1913 года.

 Газета «Казахстан» останется в истории тем, что первым использовала название «Казахстан». Если до этого времени во всех официальных документах казахов называли как «киргиз», «киргиз-кайсак», то издатели газеты гордо смогли произнести слово «Казах» не только как название газеты, а как название государства. Доказательством тому является тот факт, что, спустя ровно 80 лет, 16 декабря 1991 года была провозглашена независимость Казахстана.

Официальным редактором газеты «Казахстан» был Елеусин Буйрин. В организации ее выпуска активное участие принимали Шангерей Букеев, Гумар Караш, Бакытжан Каратаев, Габдолгазиз Мусагали, Салимгерей Нуралыханов, Мустафа Кокебаев, Батырхайыр Ниязов, Бактыгерей Кулманов, Магжан Жумабаев, Ахмет Маметов, Губайдолла Бердиев и др.

Материальную помощь в издании газеты оказали Сейтбаттал кажы Маманов из Семея, Кудайберген Турысбеков, Ишангул кажы Маманов, Гайдмахмуд Турысбеков. 1000 рублей дал для выпуска газеты азербайджанский меценат Зейнелгабиден Тагиев.

Основные публикации в газете «Казахстан» были на казахском языке, а также в газете печатались статьи на русском и татарском языках.

В газете «Казахстан» поднимались прогрессивные идеи, направленные на просвещение, формирующие свободолюбие, пропагандирующие передовые методы труда и хозяйствования. Проблемы, которые поднимала эта газета сто лет назад, актуальны и поныне.

В 2012 году впервые все номера газеты «Казахстан» были взяты из российских архивов, ее содержание, написанное на арабском шрифте, было переведено на кириллицу и издано отдельной книгой.

В этой книге также даются сведения как о самой газете, так и о людях, издававших ее.

Место проведения: г. Астана, ул. Достык 11

Дополнительная информация по тел.: 87779619598